Alles wat je als zelfstandige moet weten over de coronacrisis

Alles wat je als zelfstandige moet weten over de coronacrisis

 

Alles over de coronacrisis

Ook als zzp’er word je tijdens de coronacrisis hard getroffen.
Op deze pagina vind je alle informatie, FAQ's en het laatste nieuws rondom de coronacrisis en je zelfstandig ondernemerschap. Een handige handreiking mbt het coronatoegangsbewijs (CTB) en de basisregels vind je hier.
We zijn je -ook in deze onstabiele tijden- graag van dienst!

Bereikbaarheid FNV Zelfstandigen

Algemene vragen
Maandag  t/m vrijdag 10 -16 u. 088 - 099 70 10
E-mail: ledenadministratie.zzp@fnv.nl

Juridische vragen (alleen voor leden)
Maandag t/m vrijdag 9.30 - 14 u. 088 - 099 70 20
 E-mail: juridisch@fnvzzp.nl

Praktische vragen over de Bbz: bbz@divosa.nl
Ondernemersvragen
KvK-coronaloket: 0800-2117

Download de gids

FAQ's over je zzp-schap en (financiën tijdens) de coronacrisis

Onze zzp advocaat: Als je opdracht wordt opgezegd ivm het coronavirus

Bij de juridische afdeling van FNV Zelfstandigen krijgen we op dit moment veel vragen over de situatie dat opdrachtgevers de opdracht met een zzp-er annuleren of tussentijds beëindigen, bijvoorbeeld omdat ze vanwege het besmettingsrisico geen groepen mensen meer bij elkaar willen plaatsen (waardoor bijvoorbeeld een cursus wordt afgeblazen en de zzp-docent niet meer nodig is), of omdat een overheidsmaatregel (zoals gedwongen sluiting van de horeca) het onmogelijk maakt om de opdracht uit te voeren c.q. te laten uitvoeren. Denk in dit verband aan de artiest die een optreden in het café zou verzorgen, dat op last van de overheid voorlopig gesloten moet blijven. Die leden vragen zich terecht af of dat annuleren/opzeggen zomaar kan en of ze toch recht hebben op volledige of gedeeltelijke betaling  van de afgesproken vergoeding.

Het antwoord op die vraag is niet met een simpel ja of nee te beantwoorden en hangt mede af van de vraag wat partijen concreet met elkaar hebben afgesproken in de mondelinge of schriftelijke overeenkomst en (eventueel) de bijbehorende algemene voorwaarden. Vaak staan in zakelijke contracten bepalingen over gevallen waarin de opdrachtgever de overeenkomst kosteloos mag opzeggen, bijvoorbeeld de situatie waarin overheidsmaatregelen uitvoering van de overeenkomst onmogelijk maken. Zulke situaties worden dan vaak geduid als ‘overmacht’. Raadpleging van die stukken is dan nodig om de juridische positie van de zzp-er goed te kunnen beoordelen.

Als partijen helemaal niets specifieks hebben afgesproken (en dat blijkt in de praktijk nog vaak het geval te zijn), komt de wettelijke regeling van art. 7:408 lid 1 BW in beeld. Op grond daarvan geldt dat de opdrachtgever de opdrachtovereenkomst te allen tijde mag opzeggen. Die opdrachtgever hoeft zich dan dus niet eens de vraag te stellen of er bijvoorbeeld sprake is van een overmachtssituatie, want hij mag altijd opzeggen. In deze situatie moet hij natuurlijk wel de reeds gewerkte uren tot aan het moment van opzegging aan de zzp-er betalen. Maar wat als die zzp-er geen uurtarief heeft afgesproken, maar een vast bedrag (zoals onze docent en onze artiest), dat betaalbaar wordt op het moment dat de cursus of het optreden is gegeven? Dan moeten we kijken naar art. 411 lid 1 en lid 2 BW. Dan heeft de zzp-er in beginsel recht op een naar redelijkheid vast te stellen deel van het loon, waarbij onder meer rekening wordt gehouden met de reeds door de opdrachtnemer verrichte werkzaamheden, het voordeel dat de opdrachtgever daarvan heeft en de grond waarop de overeenkomst is geëindigd. Dat in redelijkheid vast te stellen kan dus ook nihil zijn. De zzp-er heeft alleen recht op het volle loon, als het einde van de overeenkomst aan de opdrachtgever is toe te rekenen en de betaling van het volle loon, gelet op alle omstandigheden van het geval, redelijk is. Het moge duidelijk zijn dat deze regeling de nodige ruimte laat voor discussie en dus ook voor juridische geschillen over betaling.

Als het contract tussen partijen of de wet niet direct duidelijkheid oplevert over de bevoegdheid tot kosteloze beëindiging door de opdrachtgever, hebben partijen er vaak meer baat bij om te zoeken naar een oplossing die tegemoet komt aan hun beider belang, bijvoorbeeld het verplaatsen van de cursus of het optreden naar een latere datum. Dat levert de zzp-er nu weliswaar geen geld op, maar wel op een later moment en hij behoudt waarschijnlijk zijn klant. Bij een juridisch geschil over geld is dat laatste vaak niet het geval…….

Waar heb je recht op als je opdrachtgever de opdracht opeens terugtrekt?

In principe is je opdrachtgever vrij om op elk gewenst moment de opdracht op te zeggen. Dat is wettelijke geregeld. Ook wanneer er geen coronavirus heerst. Je opdrachtgever heeft geen opzegtermijn.
Heb je als zelfstandige (opdrachtnemer) al (een deel van het) werk geleverd, dan heb je recht op een vergoeding van dat werk. Soms op iets meer. Je mag daar contractueel van afwijken. Een opdrachtgever mag dus feitelijk altijd opzeggen. Zelfs als het een opdracht voor bepaalde tijd is of wanneer er een bepaald resultaat is afgesproken.

Hoe kan ik voorkomen dat opdrachten opeens uitvallen en ik niks verdien?

Het is belangrijk om als zelfstandige in je algemene voorwaarden te regelen, dat je opdrachtgever juist niet zomaar mag opzeggen en/of dat er (financiële) consequenties zijn als dat wel gebeurt.

Als je lid bent van FNV Zelfstandigen kunnen we je algemene voorwaarden of contract daarop checken. Wij geven je advies over de inhoud van je algemene voorwaarden, maar ook hoe je ervoor zorgt dat ze ook van toepassing zijn op de overeenkomst.

Ben je nog geen lid?
Word dat dan 4 maanden voor maar €25.

Ik heb geen duidelijke afspraken gemaakt, wat kan ik doen?

Wanneer je van tevoren helemaal geen of geen goede of duidelijke afspraken hebt gemaakt, dan is het belangrijk in te spelen op de redelijkheid van je opdrachtgever. Je kunt ook proberen een goed voorstel te doen, dat voor de opdrachtgever aantrekkelijk is en voor jou als opdrachtnemer nu minder ernstige gevolgen heeft.

Probeer je opdracht te behouden en als dat mogelijk is, uit te stellen tot het moment dat je weer aan jouw verplichtingen kunt voldoen. Denk ook aan andere oplossingen. Stel bijvoorbeeld voor dat de opdrachtgever nu 50% betaalt en 50% bij het voltooien van de opdracht. Opdrachtgevers die vaker en graag van je diensten gebruik maken, hebben er ook belang bij met jou mee te denken. Schroom dus niet en durf te vragen.

Ik zit in de problemen vanwege minder of geen opdrachten. Wat kan ik doen?

Als zzp’er kun je geen gebruikmaken van de werktijdverkortingsregeling. Dat komt doordat de regeling alleen van toepassing is voor medewerkers in loondienstverband. Je hebt wel alternatieven.

Als je acuut in de problemen komt, kun je bij je woongemeente een TOZO aanvragen. Houd daarbij wel rekening met een afhandeltermijn.

Verder kun je aantal dingen doen als je in zwaar weer terechtkomt:

  • Kijk eerst of er mogelijkheden zijn om veranderingen in je bedrijf door te voeren. Misschien kun je producten van andere leveranciers (uit andere landen) betrekken of je diensten in een andere regio aanbieden.
  • Wellicht kun je geld uit je bedrijf vrijmaken door uitstaande facturen te innen. Ook kun je factoring overwegen, een kredietvorm waarbij je relatief snel betaald krijgt.
  • Bespreek of je afspraken kunt maken met je schuldeisers over een langere betalingstermijn dan gebruikelijk.
  • Bekijk of externe financiering mogelijk is. Informeer altijd eerst bij je eigen bank naar de mogelijkheden (bijvoorbeeld rekening courant) voordat je overige financieringsvormen overweegt (zie ook de BMKB-regeling. Hiervan kunnen zzp’ers ook gebruik maken).

Ik denk dat ik coronasteun moet terugbetalen. Hoe weet ik dat?

Sinds 1 oktober zijn de meeste financiële coronasteunregelingen afgelopen. De steunregelingen TVL en NOW hadden als voorwaarde een omzetdaling. TOZO had als voorwaarde een inkomen beneden bijstandsniveau. Blijkt achteraf dat de voorwaarden niet goed zijn ingeschat? In sommige gevallen moet je dan geld terugbetalen. In dit overzicht staan alle regels en voorwaarden rondom het terugbetalen van ontvangen coronasteun.

Zijn op 1 oktober alle steunmaatregelen van de baan?

Nee, enkele steunmaatregelen lopen nog door. Bekijk het actuele overzicht met regelingen. Daar vind je ook een tabel met data. Informatie over de oude steunpakketten is hier te vinden.

Ondanks de steunmaatregelen ben ik de crisis nog niet te boven. Heeft de overheid hier iets voor geregeld?

Ja. De overheid wil dat bedrijven in zwaar weer structurele ondersteuning krijgen om een dreigend faillissement af te wenden.

Het Ondernemen in zwaar weer is de eerste plek waar je als mkb’er voor advies terechtkunt.

Bel met een ervaren adviseur voor praktisch advies, om mee te denken over jouw situatie of om je te helpen bij vervolgstappen. KVK heeft afspraken gemaakt met verschillende niet-commerciële organisaties die je (meestal kosteloos) helpen bij de volgende stap van jouw route. De KVK-adviseur brengt je graag in contact met de organisatie die het best bij jou past.

Wil je vanwege een veranderende markt je businessmodel aanpassen? Maak dan gebruik van het Corona Rebuild Program. Dit is een gratis online trainingsprogramma van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s). Samen met andere ondernemers doorloop je 5 online masterclasses, verspreid over 8 weken. Het programma is een combinatie van theorie en praktijk.

 

Lees voor een overzicht van alle ondersteuningsmogelijkheden het artikel 'Wie helpt mijn bedrijf in crisistijd?'.

Ik heb gebruik gemaakt van diverse steunmaatregelen en moet hiervan een deel terugbetalen. Maar ik heb hiervoor niet de financiële middelen, wat moet ik doen?

Kom zo snel mogelijk in actie en neem contact op met de instanties waar je geld aan terug moet betalen. Bekijk het ondernemers stappenplan om alles goed op een rij te zetten.

Andere (specifieke) vragen?

Heb je andere vragen? Check dan deze site van de KvK, misschien vind je daar het antwoord.

Heb je heel specifieke vragen dan kun je contact opnemen met het coronaloket van de KvK. Het KVK Coronaloket is op werkdagen telefonisch bereikbaar op 0800-2117.

Wat doet FNV Zelfstandigen voor mij in het algemeen?

Ook in deze onzekere tijden kun je vanzelfsprekend op FNV Zelfstandigen en onze juridische adviseurs rekenen voor advies en ondersteuning in je zelfstandig bestaan.

Brochures
Als vereniging voor zzp'ers voelen we nu extra de verantwoordelijkheid om je -waar dat mogelijk is- bij te staan in de continuïteit van je werk als zzp'er. Hoe je om kunt gaan met de (corona)crisis en alle informatie over de aanvraag van TOZO en TOGS lees je in onze nieuwe brochures (zie onderaan deze pagina).

We staan voor je klaar!
Verder blijft in deze onzekere periode onze dienstverlening beschikbaar voor je! Onze juristen en medewerkers werken zoveel mogelijk vanuit huis en zijn beschikbaar voor advies. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op via onze ledenservice op 088-0997010 of onze juridische collega's op 088-0997020 (op werkdagen van 9.30-14u.).

Met specifieke vragen rondom je werk als zzp'er en het coronavirus kun je contact opnemen met het Coronaloket van de Kamer van Koophandel op telefoonnummer 0800-2117

Wij zijn je als vereniging - ook in deze onzekere tijden - graag van dienst.

Ik kan niet meer aan mijn verplichtingen voldoen. Wanneer is dat overmacht?

Overeenkomsten moeten worden nagekomen, dat is de kern van ons rechtssysteem.

Of er sprake is van overmacht hangt af van het contract dat je hebt opgesteld, de partij met wie je hebt gecontracteerd en de omstandigheden van het geval. Bij commerciële contracten is vaak een zogeheten force majeure-clausule of overmacht-bepaling opgenomen. Daarin is vastgelegd in welke omstandigheden sprake is van overmacht, en wat de gevolgen zijn als dit aan de orde is. In deze clausule kan de reikwijdte van het begrip overmacht beperkt of uitgebreid worden. In de clausule staan meestal overmachtssituaties als overheidsmaatregelen, stakingen, plotselinge belemmeringen in de infrastructuur, tekorten in transport, storingen in elektriciteit, communicatie- en ICT-systemen, enz. Mogelijk is beschreven dat “overheidsmaatregelen”, “epidemieën” of “quarantaines” een omstandigheid is die overmacht oplevert. In de bepaling staat vaak wat het gevolg is van overmacht en wanneer de wederpartij de overeenkomst mag ontbinden. Houdt er rekening mee dat bij consumenten een bepalingen die de situaties die overmacht opleveren uitbreiden, worden vermoed onredelijk bezwarend te zijn. Een rechter kan deze bepalingen vernietigen, waardoor deze nooit hebben bestaan.

Heb je geen force majeure-clausule opgenomen? Dan kijk je naar de mogelijkheden in het toepasselijk recht. Dit kan Nederlands recht zijn, of het recht van het land dat van toepassing is (verklaard) op de overeenkomst, danwel volgens de regels van het internationaal privaatrecht van toepassing is.

Wil je weten of je een beroep kunt doen op overmacht en wat hiervan de gevolgen zijn? Als je lid van FNV Zelfstandigen bent, kun je je situatie voorleggen aan één van onze juristen. 

Kan FNV Zelfstandigen mij helpen als ik er niet uitkom met mijn opdrachtgever?

Ja. Wij hebben gespecialiseerde juristen in dienst die je bij kunnen staan als je in conflict komt met je opdrachtgever. Het is belangrijk om TIJDIG aan de bel te trekken.

Vraag jij je af of jouw opdracht wel zomaar afgezegd kan worden? Vraag jij je af of je recht hebt op een vergoeding? Neem contact met ons op, voordat een situatie escaleert.

Onze juridische afdeling is bereikbaar op werkdagen tussen 9.30 en 14.00 uur op telefoonnummer 088 - 099 70 20. Of stuur een e-mail naar juridisch@fnvzzp.nl.

FAQ's over het coronatoegangsbewijs

Moet ik mijn klanten vragen om een toegangsbewijs?

Sinds 25 september 2021 is in verschillende sectoren het coronatoegangsbewijs verplicht voor bezoekers. Bijvoorbeeld in de horeca. Ook voor het bezoeken van onder andere evenementen, theaters en casino’s geldt het coronatoegangsbewijs. Sinds 6 november geldt de coronapas op meer plaatsen, bijvoorbeeld op buitenterrassen en in sportscholen. Lees op deze kvk pagina alles wat je moet weten over de coronapas.

Moeten mijn medewerkers, leveranciers en vertegenwoordigers een coronatoegangsbewijs hebben?

Medewerkers, leveranciers en vertegenwoordigers van locaties waar de inzet van het coronatoegangsbewijs verplicht is, hebben zelf geen coronatoegangsbewijs nodig om te mogen werken. Wel geldt het dringende advies om regelmatig een (zelf)test te doen. Als werkgever mag je niet vastleggen of medewerkers wel of niet gevaccineerd zijn, vanwege de AVG. Het kabinet werkt aan een wetswijziging die een coronatoegangsbewijs in de werksfeer mogelijk maakt, bijvoorbeeld voor zorgpersoneel.

Welke locaties zijn uitgezonderd van het verplichte coronatoegangsbewijs?

De verplichte inzet van het coronatoegangsbewijs geldt niet voor bepaalde horecagelegenheden en voor bepaalde locaties en evenementen.

Er is geen coronatoegangsbewijs nodig in de horeca bij:

  • Specifieke eet- en drinkgelegenheden in uitvaartcentra, luchthavens (airside), wegrestaurants en tankstations naast snelwegen, en restauratiewagons in internationale treinen.
  • Verblijf in hotels, op campings en vakantieparken. Bij de eet- en drinkgelegenheden op deze plekken geldt het coronatoegangsbewijs wel.
  • Locaties zoals buurt- en wijkcentra waar het gaat om georganiseerde dagbesteding voor kwetsbare groepen.
  • Een eet- of drinkgelegenheid met alleen een afhaalfunctie. Bij gelegenheden waar je zowel kunt afhalen als ter plekke eten en drinken, geldt deze uitzondering niet.

Het coronatoegangsbewijs is ook niet nodig bij deze locaties en evenementen:

  • Uitvaarten
  • Warenmarkten
  • Bibliotheken
  • Dagbesteding in buurt- en wijkcentra
Moeten mijn klanten een mondkapje op als ik hun coronapas heb gescand?

Nee, als je om een coronatoegangsbewijs hebt gevraagd, is een mondkapje niet meer nodig.

Hoe zit het met het coronatoegangsbewijs bij festiviteiten rond sinterklaas en kerst?

Een Sinterklaasintocht wordt beschouwd als een georganiseerde jeugdactiviteit. Daarvoor is een coronatoegangsbewijs niet nodig. Voor andere evenementen geldt dit wel. Ook een vaste zitplaats is verplicht. Evenementen zijn alleen toegestaan van 06.00 tot 18.00 uur en er mogen maximaal 1.250 mensen in een ruimte aanwezig zijn.

Welke coronamaatregelen gelden er voor de cultuursector?

Een coronatoegangsbewijs is verplicht voor iedereen vanaf 13 jaar die een culturele activiteit bezoekt, zoals een concert, theatervoorstelling of bioscoop. Ook een vaste zitplaats is verplicht. Bij meerdaagse evenementen moet het coronatoegangsbewijs elke dag gecontroleerd worden. Kunst- en cultuurvoorstellingen in bijvoorbeeld bioscopen, theaters en concertzalen hebben geen verplichte sluitingstijd. Alle overige regels over binnen- en buitenevenementen vind je hier.

Welke groepen zijn uitgezonderd van het gebruik van coronatoegangsbewijzen?
  • Kinderen tot 13 jaar hoeven voor toegang geen coronatoegangsbewijs te tonen. Kinderen van 6-12 jaar worden wel dringend geadviseerd voorafgaand aan de activiteit een zelftest af te nemen.

  • Werknemers, vrijwilligers en artiesten zijn uitgezonderd van het gebruik van coronatoegangsbewijzen. Deze uitzondering geldt voor degenen die beroeps- of bedrijfsmatig werkzaamheden verrichten (dus bijvoorbeeld niet voor de deelnemers aan een zakelijk congres). Als werknemers, vrijwilligers en artiesten niet gevaccineerd of recent hersteld zijn, worden zij dringend geadviseerd om zich voorafgaand aan een activiteit te laten testen. Dit kan bij de teststraten van Testen voor Toegang.
  • Horecapersoneel hoeft geen coronatoegangsbewijs te hebben om te mogen werken. Wel geldt voor medewerkers van horecagelegenheden het dringende advies om regelmatig een (zelf)test te doen. Een werknemer is niet verplicht om hieraan mee te werken.

    Als werkgever mag je niet vastleggen of medewerkers wel of niet gevaccineerd zijn.

Wat moet ik doen als een bezoeker zijn ID is vergeten?

Dan mag die persoon helaas niet naar binnen.

Moet ik het coronatoegangsbewijs van vaste gasten (die aangeven gevaccineerd te zijn) elke dag opnieuw controleren?

Ja, want je kan niet zien of iemand een bewijs op basis van vaccinatie, herstel of een test heeft. Een testbewijs kan verlopen zijn.

Hoe werkt de handhaving op de verplichte coronatoegangsbewijzen?

Uitgangspunt is dat bezoekers zelf primair verantwoordelijk zijn voor de naleving van de gestelde maatregelen. Ondernemers, instellingen en verenigingen worden geacht te toetsen of bezoekers een geldig coronatoegangsbewijs hebben, dat correspondeert met hun legitimatie.

Afspraken over handhaving:

  • De lokale driehoek (politie, openbaar ministerie en gemeente) concentreert zich primair op locaties waarvan zij acht dat het risico op besmetting en/of niet naleven het grootst is.
  • Bij herhaaldelijke of opzettelijke niet-naleving van de controleplicht door de ondernemer wordt tot daadwerkelijk ingrijpen overgegaan. Dit kan door middel van een waarschuwing, een last onder dwangsom of door sluiting van een locatie. Bij het opzettelijk niet willen uitvoeren van het coronatoegangsbewijs kan direct tot sluiting of een dwangsom worden overgegaan. Bestuursrechtelijke handhaving door gemeenten is hierbij het sluitstuk met het doel de naleving te bevorderen.
Hoe werkt controle van coronatoegangsbewijzen?
  • Sectoren die gebruikmaken van coronatoegangsbewijzen moeten bezoekers op een effectieve en veilige manier controleren.
  • Vanaf 13 jaar moet men een coronatoegangsbewijs tonen. Vanaf 14 jaar moet je het gebruik van het coronatoegangsbewijs samen met het ID controleren.
  • Aan een persoon mag je toegang verlenen als:
    • de scanner groen kleurt;
    • het ID overeenkomt; en
    • de bezoeker geen corona-gerelateerde gezondheidsklachten heeft.
  • Toeristen uit EU-landen kunnen het Europees Digitaal Corona Certificaat gebruiken. Controle is hetzelfde als bij de CoronaCheck.

Het laatste zzp nieuws over de coronacrisis

Zo werkt de 1,5 metersamenleving voor jou als zzp'er

Download de brochure

FAQ's als je in financiële nood zit of komt

New call-to-action

Wanbetalers vanwege de crisis?

Wanbetalers in de coronacrisis

Opdracht geannuleerd? Dit kun je als zzp’er doen

Download de brochure

Bekijk ook de FAQ's op de speciale pagina van de Rijksoverheid.
Ook geeft de overheid actuele informatie over cruciale beroepsgroepen.
Houd ook de website van het RIVM in de gaten.
Heb je praktische vragen over de Bbz? Mail divosa: bbz@divosa.nl.
Ben je geen zzp'er? Check dan de werk en corona-pagina van de FNV

New call-to-action